Xác định ngưỡng ATP cho chương trình giám sát môi trường

Việc duy trì một môi trường sản xuất sạch sẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn thực phẩm. Một trong những công cụ hữu hiệu để đánh giá mức độ vệ sinh là kiểm tra ATP (Adenosine Triphosphate). Tuy nhiên, để chương trình giám sát ATP thực sự phát huy tác dụng. Việc xác định ngưỡng ATP cho chương trình giám sát môi trường phù hợp là vô cùng quan trọng. Ngưỡng ATP là các giới hạn chấp nhận được, giúp đưa ra quyết định liệu bề mặt sạch chưa.

Tại Sao Cần Xác Định Ngưỡng ATP?

Ngưỡng chấp nhận ATP rất linh hoạt và phụ thuộc điều kiện và quy trình sản xuất. Nghĩa là mỗi dây chuyền cần tự thiết lập ngưỡng ATP riêng cho mục tiêu vệ sinh của mình. Cần đặt0  khoảng “cảnh báo”, giữa “đạt” và “không đạt”, giúp theo dõi sát sao hơn.

3 Phương Pháp Phổ Biến Để Xác Định Ngưỡng ATP

Có nhiều cách để thiết lập ngưỡng ATP, tùy mức độ chính xác mong muốn và dữ liệu sẵn có. Dưới đây là ba phương pháp chính thường được áp dụng:

Dựa Theo Hướng Dẫn Của Nhà Sản Xuất

• Đây là phương pháp đơn giản nhất, thường là bước khởi đầu khi chưa có dữ liệu thực tế. Doanh nghiệp tham khảo khuyến nghị từ nhà sản xuất thiết bị đo ATP đang sử dụng. Các hướng dẫn này thường dựa trên loại sản phẩm, loại bề mặt hoặc thiết bị được lấy mẫu.
• Lưu ý quan trọng:
  • Có thể tham khảo thêm từ các đối tác, tài liệu chuyên ngành hoặc nhà sản xuất thiết bị.
  • Không sử dụng chung ngưỡng ATP giữa các hệ thống của những nhà sản xuất khác nhau. Mỗi hãng có thang đo RLU (Relative Light Unit – Đơn vị ánh sáng tương đối) riêng.
  • Sau khi có dữ liệu thực tế, cần xem xét lại các ngưỡng này để đảm bảo tính phù hợp. Ít nhất, cần kiểm tra trên cả bề mặt sạch và bẩn để xem kết quả có như mong đợi không.
• Ví dụ: khuyến nghị ngưỡng “Đạt” là dưới 50 RLU cho bề mặt thép không gỉ sau khi vệ sinh trong nhà máy sản xuất sữa.

So Sánh Trước và Sau Khi Vệ Sinh (Cần ít dữ liệu, độ phức tạp trung bình)

• Phương pháp này mang tính tùy chỉnh cao hơn và có nhiều biến thể. Thu thập số liệu đo ATP trước và sau khi thực hiện quy trình vệ sinh. Để biết mức độ sạch lý tưởng có thể đạt được.
• Dữ liệu thu thập được sẽ giúp xác định sự khác biệt rõ ràng giữa bề mặt “sạch” và “bẩn”. Từ đó áp dụng ngưỡng “Đạt/Không đạt” phù hợp.
• Ví dụ:
  • Kết quả đo ATP trung bình trên bề mặt băng chuyền sau khi vệ sinh là 30 RLU. Có thể đặt ngưỡng “Đạt” là 60 RLU (gấp đôi giá trị trung bình sạch). Miễn là vẫn phân biệt được rõ ràng với bề mặt bẩn.
  • Nếu mục tiêu là cải thiện ngay lập tức mức độ vệ sinh thay vì duy trì hiện trạng, ngưỡng “Đạt” có thể dựa trên kết quả từ “tổng vệ sinh sâu” thay vì vệ sinh thông thường.

 Phân Tích Thống Kê (Cần nhiều dữ liệu, độ phức tạp cao, độ chính xác cao nhất)

• Đây là phương pháp mang lại ngưỡng ATP có ý nghĩa nhất. Để phân tích thống kê hiệu quả, cần thu thập một lượng lớn kết quả (ít nhất 30 điểm dữ liệu) từ các bề mặt đã được làm sạch.
• Thu thập tối thiểu 30 điểm dữ liệu cho mỗi điểm lấy mẫu và phân tích riêng lẻ. Có thể nhóm các điểm lấy mẫu tương tự nhau (về loại bề mặt, sản phẩm, rủi ro…).
• Trước khi phân tích, cần xem xét biểu đồ RLU theo thời gian để loại bỏ các giá trị ngoại lai (quá cao) có thể làm sai lệch kết quả. Nếu kết quả dao động thất thường, cho thấy quy trình vệ sinh không ổn định. Cần được điều tra, ổn định lại.
• Các phương pháp thống kê phổ biến:
  • Dựa trên phân phối chuẩn: Tính giá trị trung bình (mean) và độ lệch chuẩn (standard deviation) của bộ dữ liệu. Ngưỡng “Không đạt” bằng cách cộng 2 lần độ lệch chuẩn vào giá trị trung bình.

Ví dụ: Sau khi thu thập 50 kết quả đo ATP trên bề mặt máy chiết rót đã vệ sinh, giá trị trung bình là 25 RLU và độ lệch chuẩn là 10 RLU. Áp dụng phương pháp phân phối chuẩn, ngưỡng “Không đạt” có thể là 25+(2×10)=45 RLU (cho mức tin cậy 95%)

Xem Xét Và Điều Chỉnh Ngưỡng ATP

Việc thiết lập ngưỡng ATP không phải là một công việc làm một lần rồi thôi. Khi chương trình giám sát ATP được áp dụng hiệu quả và các hành động khắc phục, phòng ngừa (CAPA) được thực hiện. Mức độ vệ sinh tổng thể thường sẽ được cải thiện. Điều này dẫn đến việc giảm dần các giá trị ATP trung bình theo thời gian.

Cần định kỳ xem xét và điều chỉnh lại các ngưỡng ATP ngay khi có đủ dữ liệu mới. Đây là một phần quan trọng của quá trình cải tiến liên tục. Giúp đảm bảo chương trình giám sát ATP luôn phù hợp và phản ánh đúng nỗ lực duy trì vệ sinh của nhà máy.

Tóm lại, xác định ngưỡng ATP cho chương trình vệ sinh công nghiệp là một bước đi chiến lược. Giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chương trình vệ sinh công nghiệp. Đảm bảo an toàn thực phẩm và nâng cao chất lượng sản phẩm một cách hiệu quả và khoa học.

Trí Phúc

Xem thêm các video về an toàn thực phẩm tại đây

Vị trí lấy mẫu cho vệ sinh công nghiệp

Cần tư vấn, đào tạo về giám sát môi trường, lấy mẫu vệ sinh công nghiệp, an toàn thực phẩm. Tư vấn đào tạo HACCP, ISO 22000, FSSC 22000 mời gọi 0919 099 777.